Ngày 19 tháng 3 năm 2025, tại cuộc họp nội các Nhật Bản, một vấn đề bất ngờ được đặt lên bàn thảo luận: tựa game Assassin’s Creed Shadows (ACS) của Ubisoft. Vấn đề này xuất phát từ lo ngại của Thượng nghị sĩ Kada Hiroyuki về việc game cho phép người chơi phá hoại các địa điểm có thật trong game, cụ thể là đền Itatehyozu ở Himeji, tỉnh Hyogo, mà không có sự cho phép. Ông Kada nhấn mạnh sự lo lắng của các quan chức đền thờ và cư dân địa phương, sợ rằng việc này sẽ khuyến khích hành vi tương tự trong đời thực. Ông khéo léo cân nhắc giữa quyền tự do biểu đạt và việc bảo vệ di sản văn hóa quốc gia, một vấn đề nhạy cảm và phức tạp trong bối cảnh hiện nay.
960×0.pngAlt: Một cảnh trong game Assassin’s Creed Shadows, thể hiện chi tiết kiến trúc của một ngôi đền Nhật Bản.
Thủ tướng Ishiba Shigeru, trước vấn đề nghiêm trọng này, đã chỉ đạo các bộ liên quan, bao gồm Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp; Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ; và Bộ Ngoại giao, tiến hành xem xét vấn đề về mặt pháp lý. Ông nhấn mạnh tính nghiêm trọng của việc “bôi nhọ” một ngôi đền, coi đó là sự xúc phạm đến cả quốc gia. Ông lấy ví dụ về việc Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản được triển khai đến Samawah, Iraq, cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng phong tục tập quán địa phương trước khi hành động, để minh chứng cho tầm quan trọng của việc tôn trọng văn hóa và tôn giáo của các quốc gia khác. Phát biểu này cho thấy sự nghiêm túc của chính phủ Nhật Bản trong việc bảo vệ di sản văn hóa và phản ứng kịp thời trước những vấn đề có thể gây ảnh hưởng xấu đến hình ảnh quốc gia.
gettyimages-2203514070-1742400968639.jpgAlt: Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru trong một cuộc họp báo, thể hiện sự tập trung và nghiêm túc của ông trước những vấn đề quốc gia.
Thượng nghị sĩ Kada Hiroyuki xác nhận rằng đền Itatehyozu, nằm trong khu vực bầu cử của ông, đã không được Ubisoft xin phép sử dụng trong game. Ông cho biết đã tham khảo ý kiến của các đại diện đền thờ và họ xác nhận thông tin này. Việc này đặt ra câu hỏi về quyền sở hữu hình ảnh và sự đồng ý của chủ sở hữu khi tái hiện các địa điểm có thật trong các sản phẩm giải trí. Đây cũng là một bài học cho các nhà phát triển game về tầm quan trọng của việc xin phép và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt là khi liên quan đến di sản văn hóa.
Phản hồi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Masaki Ogushi cho biết các cơ quan chính phủ sẽ hợp tác giải quyết nếu phía đền thờ yêu cầu tư vấn. Điều này cho thấy sự sẵn sàng hỗ trợ và giải quyết vấn đề một cách tích cực, hướng đến việc bảo vệ lợi ích của các bên liên quan.
Từ góc độ pháp lý, mặc dù Hiến pháp Nhật Bản bảo vệ quyền tự do sáng tạo, Ubisoft có thể sẽ không gặp rắc rối lớn nếu chỉ xét về khía cạnh nghệ thuật biểu đạt. Tuy nhiên, áp lực dư luận và sự quan tâm của chính phủ đã khiến Ubisoft phải hành động. Công ty đã tung ra một bản vá nhằm hạn chế các hành động không đúng mực của người chơi đối với các đền thờ trong game.
Bản vá này bao gồm những thay đổi cụ thể như sau:
- Giảm bạo lực: Công dân không vũ trang sẽ không còn chảy máu khi bị tấn công, giảm thiểu tình trạng máu me trong các cảnh quay tại đền chùa. Đây là một thay đổi đáng chú ý thể hiện sự nhạy cảm của Ubisoft trước vấn đề văn hóa.
- Bảo vệ di sản: Các bàn và giá đỡ trong đền chùa không thể bị phá hủy. Tuy nhiên, một số vật phẩm khác như trống hoặc bát vẫn có thể bị vỡ, vì đây là những vật dụng phổ biến trong game. Bàn vẫn có thể được di chuyển, nhưng không thể phá hủy. Sự cân bằng giữa tính chân thực của game và sự tôn trọng di sản văn hóa được thể hiện rõ nét trong những thay đổi này.
Mặc dù sự việc gây nhiều tranh luận, Assassin’s Creed Shadows vẫn nhận được đánh giá “Rất Tích cực” trên Steam và được nhiều trang tin game khen ngợi. Tuy nhiên, sự việc này đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm của các nhà phát triển game trong việc sử dụng hình ảnh có thật và việc cân bằng giữa tự do sáng tạo và bảo vệ di sản văn hóa. Đây là một bài học quý giá không chỉ đối với Ubisoft mà còn cho toàn bộ ngành công nghiệp game trên toàn thế giới. Sự việc này cũng cho thấy sự nhạy cảm và năng lực phản hồi kịp thời của chính phủ Nhật Bản trước những vấn đề nhạy cảm liên quan đến văn hóa và lịch sử quốc gia. Sự việc cũng đặt ra câu hỏi về việc điều chỉnh luật pháp để đáp ứng với những thách thức mới của công nghệ và văn hóa đại chúng trong thời đại số. Trong tương lai, việc hợp tác giữa các nhà phát triển game, cơ quan chức năng và cộng đồng sẽ cần thiết hơn bao giờ hết để đảm bảo sự cân bằng giữa sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa.
Điều đáng chú ý là, dù game đạt được nhiều thành tựu và nhận được sự đánh giá cao, nhưng câu chuyện đằng sau nó lại mang nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Sự việc này khơi gợi nhiều suy nghĩ về sự phát triển của ngành công nghiệp game, về trách nhiệm xã hội của các công ty game lớn và về sự cần thiết của việc bảo vệ di sản văn hóa trong thời đại kỹ thuật số. Sự việc này chắc chắn sẽ để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử phát triển của ngành công nghiệp game nói riêng và xã hội Nhật Bản nói chung.
